سرپرست مدیریت توسعه بورس کالای ایران در گفتگو با اگزیم نیوز با برشمردن امتیازات حضور در بورس کالا برای تولید کنندگان و تشریح وضعیت موجود و برخورد جامعه تولید کنندگان با این سازوکار مدرن تجارت  گفت: بورس کالا برای نهاد ها و اشخاصی که به طور شفاف در این حوزه فعالیت دارند غیر از معافیت های مالیاتی، تضمین امنیت معاملات، تحویل و کیفیت کالا را فراهم می کند و  طبق آنچه گفته شد ضرری برای تولید کنندگان ندارد.

اکبر میرزا پور اظهار داشت: نکته اینجاست کسانی که کسب و کار فعال و مشخصی دارند با کسانی که به دلایلی همچون فرارهای مالیاتی در شرایط گنگ به سر می برند، برخورد دوگانه ای با بورس کالا دارند. در واقع این عدم شفافیت است که مانع از حضور در بورس می شود؛ حضور در بورس کالا به دلایل مزایای یاد شده، تضمین معاملات یعنی فراهم آوردن ابزار تامین مالی برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان و این بزرگترین مزیت بورس کالا برای تولید کنندگان است.

وی خاطر نشان کرد: متاسفانه در ساز و کار مالی فعلی مالیاتی، به هردلیلی به اندازه ای امکان مالیات ستانی از همه اشخاص و ارکان به شکل دقیق و منظمی وجود ندارد وبسیاری از فعالان اقتصادی به دلایلی همچون مالیات در فضاهای کمترشفاف در حال فعالیت هستند ولی در بورس این خلا وجود ندارد و کاملا واضح و شفاف است و همان دلیلی است که باعث می شود برخی از ورود به این بازار ابا داشته باشند. این افراد کسانی هستند که در فضای اقتصادی یا مالیات پرداخت نمیکنند یا کم پرداخت میکنند و از منظر آنها  با وجود معافیت های مالیاتی باز کل مالیات پرداختیشان از آن چیزی که قبلا پرداخت می کردند احتمالا بیشتر است و  به همین دلیل وارد این سیستم نمی شوند.

سرپرست مدیریت توسعه بورس کالای ایران  در خصوص  تاثیر اجبارها به تولید کنندگان حوزه پتروشیمی در سطح حضور در بورس کالا ، گفت: موضوع مهم تر از اجبار، سیاست گذاری است؛ یعنی موضوع حضور در این سازو کار، کلان تر از بورس کالاست.مصوباتی بعضا در حد هیات وزیران بنابر بر صلاح دیدی که در حوزه کالایی لحاظ می شود  که شامل رویکرد تنظیم بازار، کنترل قیمت و یا کنترل رانت زدایی است که با هدف کنترل خرید و فروش و شفافیت انجام می گیرد..برای عنوان مثال سیستم بهین یاب سامانه ای متعلق به وزارت صنعت معدن و تجارت است که تنها بورس کالا از آن استفاده میکند در واقع بورس کالا موظف است فقط به کسانی که تولیدکننده واقعی هستند و توسط سیستم بهین یاب شناسایی شده اند اجازه خرید بدهد و این به نوعی تضمین می کند که کالا توسط مصرف کننده واقعی خریداری شده و واسطه در این سیستم  حذف می شود.

میرزاپور در پاسخ به این سوال که اگر همین سیاست در خصوص سایر کالاها بخصوص کالاهای نفتی صورت گیرد ایا مفید خواهد بود گفت: قطعا این فرایند در کنترل بازار موثر خواهد بود؛ البته موضوع فقط کنترل بازار توسط این ابزار به و سیله ی دولت نیست؛ بسیاری اوقات این ساز و کار باعث واقعی سازی قیمت ها میشود. محصولات پتروشیمی و نفتی نیز در قالب محدودیت های بهینه یابی وارد بورس شده است  و تا  سال 86 که وارد بورس شدند قیمت عجیب، رانتی و  حواله ای نازل داشتند که فروشنده را مجبور می کرد به همین قیمت نازل بفروشند در حالی که در بازار به قیمت بیشتری بفروش میرفت.

 وی بیان داشت: علیرغم محدودیت هایی همچون بهین یاب، وارد شدن  این دست کالاها به بورس به واقعی شدن قیمت ها کمک شایانی کرد؛ در حال حاضرمجتمع تولیدی محصولی را که میفروشد تمام سود ان را محصول را کسب میکند  و شبکه ای از واسطه ها برای رساندن ان محصول به بازار تشکیل نمی شود و مصرف کننده مستقیم از طریق کارگزار بورس خرید کرده و تولید کننده هم مستقیم اینجا محصولش را میفروشد و در این بین رانتی وجود ندارد در حالیکه قبلا اینگونه نبوده است و قبل از ورود به بورس بازار پتروشیمی بازار رانتی داشته  است که خوشبختانه تصمیمات گرفته شده در نهایت باعث شفاف سازی این فضا شده است.

وی در پاسخ به این سوال که «چطور میشود واردات و برخی از اجناس پایه ای و سرمایه ای را از طریق بورس کالا به بازار عرضه کرد» گفت: در بحث واردات هم همین جریان عدم شفافیت نقش دارد.بازار واردات بازار بسیار بزرگی است و متاسفانه بسیار هم انحصاری است؛ واردات یک سری کالاها در دست یک شخص یا گروه یا شرکت محدود است و بدیهی است که مقاومت بسیاری از جانب این افزاد نشان داده می شود؛ نهاد های سیاست گذار باید این افراد را مجاب کرده و به سمت بورس هدایت کنند.

به گفته وی در این راستا بورس شرایطی را فراهم خواهد کرد که خود این اشخاص بتوانند مدیریت عرضه و تقاضا بهتری داشته باشند. مثلا هنگامی که در یک برهه به خصوص تقاضا برای کالایی زیاد است میتوانیم فروش داشته باشیم یعنی با وجود اینکه محصول به کشور وارد نشده تقاضای واقعی بازار را به دست آورده  و بر این اساس برنامه ریزی واردات انجام بدهیم؛ این امکان در بورس مهیا است ولی مشروط بر اینکه کسانی که در این حوزه فعالیت انحصاری دارند برای ورود به این سیستم مجاب شوند.

اکبر میرزاپور در مورد ظرفیت های تالارهای صادراتی بورس کالا گفت: بورس نیز به عنوان بخشی از ساز و کار صادراتی کشور عمل میکند. یکی از مسایل که مطرح در بورس کالا، موضوع مراودات بین المللی است. اگر بتوانیم یک فضای مناسب برای مراودات بین مللی مثلا در حوزه ی نقل و انتقالات وجوه توسط شبکه بانکی فراهیم کنیم طبیعتا وضعیت بسیاری از معاملات از وضع موجود بهتر خواهد شد. هر چند در این زمینه بورس با یک سری از بانک ها وارد مذاکراتی شده است و قرار بر این است که تسویه ارزی نیز انجام شود و این موضوع کمک شایانی به حوزه صادرات از مسیر بورس کالا خواهد کرد.

به گفته این مقام مسئول شرایط فعلی تحت تاثیر شرایط بین المللی است وقتی سعی دارید  در محیط بین الملل محصولی را بفروشید با مشکلات تسویه ارزی نیز مواجه هستید بورس کالا نیز با همین دست مشکلات دست به گریبان است و  امیدواریم تلاش های انجام شده در مسیر حل این موانع موثر واقع شود.